Škljocajući prst

Sinonimi: Trigger finger, stenosing tenosynovitis (u medicinskoj upotrebi)

Škljocajući prst je prst koji se zakoči u šaci nakon savijanja (fleksije), koji se može ispružiti samo uz napor ili pomoć , a prilikom ispružanja se čuje zvuk nalik „škljocanju“.

Fenomen „škljocajućeg prsta“ javlja se pri naglom ispružanju prsta koji se prilikom savijanja prsta u dlan „zakočio“ i u prvom momentu nije mogao uz uobičajnu snagu da se ispruži. Da bi se prst iz privremenog ukočenja (kao da je zaključan u savijenom položaju) ispružio, mora se upotrebiti pomoć druge šake ili ekstreman napor. Ovim fenomenom može biti zahvaćen jedan ili više prstiju. Često se na dlanu neposredno uz prste (u predelu distalne dlanske brazde) može napipati manji čvorić. Bol je prilikom naglog ispružanja čest pratilac ovog fenomena.

U retkim slučajevima treba razmotriti i sledeće mogućnosti

• Ganglion tetivnog omotača (dobroćudan tumor)
• Infekcije na tetivnom omotaču
• Dipitrenovu kontrakturu (Dupuytren’s contracture)
• Volkmanovu kontrakturu (Volkmann’s contracture)

U slučajevima kod pojave škljocajućeg fenomena na više prstiju, uvek treba proveriti i šećer u krvi, radi mogućnosti postojanja dijabetesa.

Nepoznat nam je pravi uzrok ovog fenomena. Najverovatnije se radi o zapaljenskom (inflamatornom) procesu koji uzrokuje otok na tetivi ili njenom omotaču.

Tetive mišića koji su zaduženi za savijanje prstiju se u dlanu nalaze slobodne. Na prelazu iz dlana u prste , one ulaze u svoje kanale. Pri zapaljenskom otoku tetive ona nabubri i na njoj se formira čvorić koji smanjuje pokretljivost tetive kroz kanal. Pri savijanju prsta taj čvorić se uklješti , i onemogući voljno ispravljanje prsta.

Ovaj fenomen se javlja prosečno kod 2 od 100 osoba. Češći je kod žena a posebno posle 40. godine života.

Škljocajući prst se češće javlja i u sklopu reumatoidnog artritisa, dijabetesa, amiloidoze, karpal tunel sindroma i kod osoba na dijalizi.

• Ukočenje prsta u šaci nakon fleksije
• Nemogućnost normalnog ispružanja
• Bol pri pokušaju ispružanja
• Škljocanje prsta nakon naglog izpružanja uz pomoć druge šake ili jače sile
• Bol u dlanu
• Bol duž prsta
• Čvorić u predelu dlana koji se može opipati
• Krepitacije (kao šuškanje) prilikom palpacije predela gde je čvorić

U najvećem broju slučajeva dovoljan je detaljan klinički pregled sa ispitivanjem funkcije opružanja i savijanja prstiju kao i palpacijom fleksornih tetiva i kanala na nivou ulaska u kanale ( MCP joint region).

• Prolongirani bol
  U svim slučajevima kada se ne rešava ovaj fenomen dovodi do pojave ometajućeg bola u šaci i duž odgovarajućeg prsta. Naravno da je bol izraženija kod zahvaćenosti više prstiju.
• Ponavljajuće ukočenje prsta
  Kada se ponovo javlja ovaj fenomen, tegobe su sve izraženije.
• Smanjenje spretnosti prilikom finih radnji
  Bol koji perzistira a naročito ponavljajuće zakočenje prsta sa ispružanjem istog uz napor, smanjuju kvalitet funkcionalnosti a posebno kod osoba, čija delatnost zahteva visoku funkcionalnost prstiju.

Bez ikakvog tretmana uz mirovanje šake od naprezanja, dolazi do spontanog prestanka problema kod 1 od 5 osoba. U ovoj fazi može biti od koristi i upotreba anti—inflamatornih lekova (recimo: ibuprofen). Ovaj pristup se savetuje uvek prilikom prve pojave simptoma.

Ukoliko se simptomi ponovo jave,pored mirovanja šake, savetuje se i imobilizacija prsta sa upotrebom elastične udlage. Prst se imobiliše u položaju potpune ispruženosti. Savetuje se imobilizacija tokom celog dana, ali u određenim slučajevima od koristi je i samo imobilizacija tokom noći.

U svim slučajevima ponovnog javljanja simptoma, kao i pojave bola, steriodne injekcije mogu biti od koristi kod 9 od 10 pacijenata. Injekcija sa steroidom se kombinuje sa lokalnim anestetikom i daje se direktno u prostor izmedju tetive i njenog kanala. Svrha ove injekcije je anti-inflamatorno dejstvo. Nakon davanja injekcije sa steroidom, prst se imobiliše nekoliko dana (3 do 7). Ukoliko ovakav tretman ne daje efekat ili je on delimičan, ovaj tretman se ponavlja 8. i eventualno 15. dana.

U lokalnoj anesteziji se napravi mali otvor na koži (do 1 cm), kroz koji se pristupi tetivnom kanalu (omotaču) i tetivi, i ukloni se (ekscidira) čvorić koji je bio uzrok simptoma.

I ova procedura se radi u lokalnoj anesteziji s’ tim da se kroz ubodnu ranu od igle oslobađa prostor za nesmetan prolazak tetive krot njen kanal.

Ovaj tretman nosi sa sobom i manji rizik od mogućnosti oštećenja neuro-vaskularnih struktura, pa se može javiti trnjenje prsta kao i otok u predelu uboda.